OpenSUSE’de paketleri yönetmenin iki yolu vardır; Grafik arabimi (YaST) ve komut satırı (Zypper) ile.

1. Yol: Grafik Arabirimi/YaST

YaST, kendi içerisinde sistemi idare etmeyi sağlayan pek aracı barındıran bir uygulamadır. Bu araçlar içerisinden “Yazılım Yönetimi” isimli araç paketleri idare etmemize yardımcı olur. Bu araca YaST içerisindeki “Yazılım” sekmesi altından ulaşabilirsiniz:

Bu aracın genel görünümü şu şekildedir:

“Ara” kısmından istediğiniz paketi arayabilirsiniz. İlgilendiğiniz paketin başındaki kutucuğa da yalnızca bir kez tıklayın. Ardından “Kabul Et”e tıklayarak paketi seçmiş olacaksınız.

Ardından sizi bilgilendiren pencerede “Devam Et”e tıklamanız yeterlidir. Artık paketiniz kurulmaktadır.

Kaldırmak için aynı şekilde paket isminin başındaki kutucuğa tıklayarak onay tikini çarpıya çeviriniz. Sonrasında yapmanız gereken, Kabul et ve Devam et’e tıklamak.

2. Yol: Komut Arabirimi/Zypper

Not: Komutlardaki /*paket*/ kısmı sizin ilgilendiğiniz paketi temsil eder.

#Paket kurmak için
sudo zypper install /*paket*/ 

#Kaynaktan paket kurmak için
sudo zypper source-install /*paket*/

#Tek bir paketi güncellemek için
sudo zypper update /*paket*/

#Bütün sistemi güncellemek için
sudo zypper update 

#Paket kaldırmak için
sudo zypper remove /*paket*/

#Paketi beraberinde getirdiği bağımlılıklarla beraber kaldırmak için
sudo zypper rm -u /*paket*/

#Sistemdeki gereksiz paketleri görmek için
sudo zypper packages --unneeded

#Sistemdeki gereksiz paketleri silmek için
sudo zypper pa --unneeded

#Paket aramak için
sudo zypper search /*paket*/

#Bir paketin güncellenmesini veya silinmesini engellemek/kilitlemek için
sudo zypper al /*paket*/

#Kilidi kaldırmak için
sudo zypper rl /*paket*/

#Kilitlenmiş paketleri takip ettmek için
sudo zypper ll

Yararlanılan kaynak: OpenSUSE Türkiye Forumu

Depoyu Linux dağıtımlarının kendi mağazaları olarak düşünebiliriz. Mağazadan tek farkı bütün dağıtım depolar aracılığıyla güncellenir ve idare edilir. Buna işletim sisteminin kendisi de dâhil. Mesela bir mağazadan (Örneğin Google Play Store) yüklediğiniz bütün uygulamaları silseniz de cihazınız tıkırında çalışmaya devam edecektir. Ama depo aracılığıyla kurulan “Kernel-default” paketini bir silin bakalım, kelimenin tam anlamıyla Linux’u sisteminizden silmiş olacaksınız. 🙂

Ana akımın dışında kalmış bir kaç dağıtım dışında bütün dağıtımlar kimi zaman kendi depolarını kimi zaman da başka dağıtımların deposunu kullanır ve bu depoların kurulu işletim sistemleriyle entegrasyonunu paket yöneticileri sağlar. Ubuntu ve Debian tabanlı sistemler Apt, OpenSUSE ise Libzypp (ya da ZYpp) paket yöneticilerini kullanır. Ancak Apt komut satırında da aynı isimle çağrılırken Libzypp “Zypper” adı verilen farklı bir araçla çağırılır. Bu farkın nedeni Libzypp’ın muadillerine göre farklı bir anlayışla tasarlanmış olmasıdır. (Buna benzer bir yapı olarak DNF ile Libsolv arasında olduğunu söyleyebiliriz. Tabii pratikte üç aşağı beş yukarı hepsi aynı görevi gördüğünden son kullanıcı açısından bu farklar pek de önemli değildir.)

OpenSUSE’nin depo anlayışına göre iki çeşit depo vardır. Bunlar;

• Kurulum Depoları
• Çevrimiçi Depolardır.

Kurulum depoları size diğer dağıtımlarda pek denk gelmediğiniz için garip görünebilir ancak mantık olarak çevrimiçi depolarla aynıdır. Tek fark, depo adresi İnternet yerine sizin kurulum yaptığınız DVD veya USB’dir. Kurulum depolarında sistemin çalışmasına ve sizin ihtiyaçlarınıza yönelik pek çok paket vardır. Sisteminizi kurduktan sonra da eğer kurulum ortamını sisteminize bağlı tutarsanız İnternet’e ihtiyaç duymadan paket kurup kaldırabilirsiniz.

Not: Iso kalıbının 4.5 GBlara varmasının nedeni de bizzat budur. Eğer merak ediyorsanız. 🙂

Ancak bizim işimiz kurduktan sonra bir yere koyduğumuz kurulum ortamıyla değil, çevrimiçi depolarladır. Yeni paketleri bu depolardan kurar, sisteminizi bu depolarla güncellersiniz.

OpenSUSE’nin resmî çevrimiçi depolarından en çok ihtiyaç duyulanları şunlardır: (Kurulum depolarının pratikte fazla bir yeri olmadığı için çevrimiçi depolardan da kısaca depo diyeceğiz)

1. Açık Kaynak Yazılım Deposu (Ya da OSS – “Open Source Software”)
2. Açık Kaynak Olmayan Yazılım Deposu (Ya da Non-OSS – Non, Eski kuşak Türkçesindeki “Na” ön takısına denk gelir. Tamam değil – Natamam gibi.)
3. Güncelleme Deposu (Update)
4. Özgür Olmayan Güncelleme Deposu (Update Non-OSS)

Bunun dışında kaynak RPM, hata ayıklama depoları gibi çeşitli depolar da söz konusudur ancak bu depolar doğrudan son kullanıcıya değil ilgililerine yöneliktir.

Açık Kaynak Yazılım Deposu (OSS), adı üzerinde yalnızca açık kaynak yazılımlar barındıran bir depodur.

Açık Kaynak Olmayan Yazılım Deposu ise Opera ve Steam gibi işlevsel olabilecek ancak özgür olmadıkları için ayrı tutulan uygulamaları içerir.

Güncelleme depoları ise resmî güvenlik ve hata düzeltme güncellemelerinin yayınlandığı depolardır. Bunun dışındaki sürüm güncellemeleri bizzat kendi depolarından sunulur.

Resmi depoların yanında Yarı Resmî depolar da vardır. Bu depolar doğrudan OpenSUSE tarafından yönlendirilmezler ancak oluşturulma motivasyonlarının ardında OpenSUSE’nin bizzat kendisi vardır. Bunlardan bazıları:

KDE Depoları

En güncel KDE paketlerini ve Plasma masaüstünü sunar. Sisteminize eklemek için uçbirimde “root” olarak (En başından “su” yazarak veya başına sudo ekleyerek) şu komutları çalıştırınız:

#Leap 15.1
zypper ar -p 75 https://download.opensuse.org/repositories/KDE:/Qt5/openSUSE_Leap_15.1 KDE-Qt5
zypper ar -p 75 https://download.opensuse.org/repositories/KDE:/Frameworks5/openSUSE_Leap_15.1 KDE-Frameworks
zypper ar -p 75 https://download.opensuse.org/repositories/KDE:/Applications/KDE_Frameworks5_openSUSE_Leap_15.1 KDE-Applications
zypper ar -p 75 https://download.opensuse.org/repositories/KDE:/Extra/KDE_Applications_openSUSE_Leap_15.1 KDE-Extra
zypper -v dup --allow-vendor-change


#Tumbleweed
zypper ar -p 75 https://download.opensuse.org/repositories/KDE:/Qt5/openSUSE_Factory/ KDE-Qt5
zypper ar -p 75 https://download.opensuse.org/repositories/KDE:/Frameworks5/openSUSE_Factory/ KDE-Frameworks
zypper ar -p 75 https://download.opensuse.org/repositories/KDE:/Applications/KDE_Frameworks5_openSUSE_Tumbleweed/ KDE-Applications
zypper -v dup --allow-vendor-change

XFCE Depoları

XFCE masaüstü ortamı için gerekli paketleri barındırır. Öncelikle şu komutu giriniz:

#Tumbleweed
sudo zypper ar --refresh --priority 80 http://download.opensuse.org/repositories/X11:/xfce/openSUSE_Tumbleweed/ X11:xfce
#Leap 15.0
sudo zypper ar --refresh --priority 80 http://download.opensuse.org/repositories/X11:/xfce/Leap_15.0/ X11:xfce
#Leap 15.1
sudo zypper ar --refresh --priority 80 http://download.opensuse.org/repositories/X11:/xfce/openSUSE_Leap_15.1/ X11:xfce
#Leap 15.2
sudo zypper ar --refresh --priority 80 http://download.opensuse.org/repositories/X11:/xfce/openSUSE_Leap_15.2/ X11:xfce

Ardından sırayla:

sudo zypper ref
sudo zypper dup --allow-vendor-change --from X11:xfce

Font Depoları

#Tumbleweed
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/M17N:/fonts/openSUSE_Tumbleweed font
#Leap 15.1
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/M17N:/fonts/openSUSE_Leap_15.1 font
#Leap 15.0
sudo zypper ar -f sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/M17N:/fonts/openSUSE_Leap_15.0 font

Ayrıca bkz: Gayriresmî Depolar

Yararlanılan kaynak: OpenSUSE İngilizce Wikisi

Gayriresmî depolar, doğrudan openSUSE tarafından desteklenmeyen fakat Libzypp paket yöneticisine eklenebilen paket depolarıdır.

Not: YaST içerisinde “Yazılım Veri Havuzları” olarak geçer. Ancak genel Linux terminolojisinde “Depo” olarak anıldığından dolayı Depo olarak bahsedeceğiz.

1 – Dış Depolar

1.1 – Packman

Bkz – Libzypp: Packman

#Tumbleweed:
sudo zypper ar -f http://download.videolan.org/pub/vlc/SuSE/Tumbleweed/ vlc
#Leap 15.1
sudo zypper ar -f http://download.videolan.org/pub/vlc/SuSE/Leap_15.1/ vlc
#Leap 15.0
sudo zypper ar -f http://download.videolan.org/pub/vlc/SuSE/Leap_15.0/ vlc

Uyarı: Packman deposunu kullanıyorsanız bu depoyu ayrıca eklemenize gerek yoktur.

#Tumbleweed
sudo zypper addrepo --refresh https://download.nvidia.com/opensuse/tumbleweed NVIDIA
#Leap 15.1
sudo zypper addrepo --refresh https://download.nvidia.com/opensuse/leap/15.1 NVIDIA
#Leap 15.0
sudo zypper addrepo --refresh https://download.nvidia.com/opensuse/leap/15.0 NVIDIA

Ayrıca bu sürücüleri sisteminize eklemek için:

sudo zypper install-new-recommends

Google Chrome Deposu

Leap veyahut Tumbleweed fark etmezsizin tek bir şekilde kurulur:

cd /tmp
wget https://dl.google.com/linux/linux_signing_key.pub
sudo rpm --import linux_signing_key.pub
sudo zypper ar -f http://dl.google.com/linux/chrome/rpm/stable/x86_64 Google-Chrome
#Google Chrome'u kurmak için
sudo zypper in google-chrome-stable

2. Popüler OBS Depoları

OBS (OpenSUSE Build Service) dağıtımlar arası paket depoları kurmayı hedefleyen bir sistemdir. OpenSUSE topluluğu içerisinde OBS depoları kullanıcı depoları işleviyle sıklıkla kullanılır.

2.1 Apache

OpenSUSE üzerinde bir Apache sunucusu oluşturmak için gerekli paketleri içerir.

#Tumbleweed
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/Apache/openSUSE_Tumbleweed/ Apache
#Leap 15.1
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/Apache/openSUSE_Leap_15.1/ Apache
#Leap 15.0
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/Apache/openSUSE_Leap_15.0/ Apache

2.2 Apache Modülleri

2.2.1 OBS Apache Modülleri

#Tumbleweed 
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/Apache:/Modules/Apache_openSUSE_Tumbleweed/ apache_modul
#Leap 15.1
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/Apache:/Modules/openSUSE_Leap_15.1/ apache_modul
#Leap 15.0
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/Apache:/Modules/openSUSE_Leap_15.0/ apache_modul

2.2.2 Standart Apache Dağıtım Modülleri

#Tumbleweed
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/Apache:/Modules/openSUSE_Tumbleweed/ apache_modul
#Leap 15.1
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/Apache:/Modules/openSUSE_Leap_15.1/ apache_modul
#Leap 15.0
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/Apache:/Modules/openSUSE_Leap_15.0/ apache_modul

2.3 Apache PHP Modülleri

2.3.1. Apache PHP Modül Eklentileri

#Ne yazık ki Tumbleweed için mevcut değil.
#Leap 15.1
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/server:/php:/extensions/openSUSE_Leap_15.1/ phpmodul
#Leap 15.0
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/server:/php:/extensions/openSUSE_Leap_15.0/ phpmodul

2.3.2. Apache PHP Modül Uygulamaları

#Tumbleweed 
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/server:/php:/applications/openSUSE_Tumbleweed/ phpapp
#Leap 15.1
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/server:/php:/applications/openSUSE_Leap_15.1/ phpapp
#Leap 15.0
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/server:/php:/applications/openSUSE_Leap_15.0/ phpapp

2.4. (Nginx, Lighttpd gibi) Diğer HTTP Sunucuları

#Tumbleweed
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/server:/http/openSUSE_Tumbleweed/ server
#Leap 15.1
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/server:/http/openSUSE_Leap_15.1/ server
#Leap 15.0 
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/server:/http/openSUSE_Leap_15.0/ server

2.5. (MySQL gibi) Çeşitli Veritabanı Sunucuları

#Tumbleweed
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/server:/database/openSUSE_Tumbleweed/ veritabani
#Leap 15.1
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/server:/database/openSUSE_Leap_15.1/ veritabani
#Leap 15.0
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/server:/database/openSUSE_Leap_15.0/ veritabani

2.6. Oyunlar

İçeriğinde PlayOnLinux, Steam gibi araçlar ve farklı depolar barındırır

#Tumbleweed
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/games/openSUSE_Tumbleweed/ oyunlar
#Leap 15.1
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/games/openSUSE_Leap_15.1/ oyunlar
#Leap 15.0
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/games/openSUSE_Leap_15.0/ oyunlar

2.7. Mozilla

Firefox, Thunderbird gibi Mozilla uygulamalarının en güncel hâllerini barındırır

#Tumbleweed 
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/mozilla/openSUSE_Tumbleweed/ mozilla
#Leap 15.1
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/mozilla/openSUSE_Leap_15.1/ mozilla
#Leap 15.0
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/mozilla/openSUSE_Leap_15.0/ mozilla

2.8. Bilim

Mühendislik ve Fenii Bilimler için faydalı olabilecek pek çok araç içerir

#Tumbleweed
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/science/openSUSE_Tumbleweed/ bilim
#Leap 15.1
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/science/openSUSE_Leap_15.1/ bilim
#Leap 15.0
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/science/openSUSE_Leap_15.0/ bilim

2.9. Wine

Wine uygulamasının en güncel hâlini barındırır

#Tumbleweed 
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/Emulators:/Wine/openSUSE_Tumbleweed/ wine
#Leap 15.1 
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/Emulators:/Wine/openSUSE_Leap_15.1/ wine
#Leap 15.0
sudo zypper ar -f http://download.opensuse.org/repositories/Emulators:/Wine/openSUSE_Leap_15.0/ wine

2. 10. Çekirdek Deposu

En güncel Linux çekirdeğini bulundurur.

Bkz: Paketler: Leap için Çekirdek Sürümünü Güncellemek

Yararlanılan kaynak: OpenSUSE İngilizce Wiki Belgesi

Ayrıca bkz: Resmî depolar

Packman, OpenSUSE için pek çok faydalı uygulamanın bulunduğu gayriresmi bir depodur. Kod çözücüleri gibi pek çok faydalı uygulamanın bulunduğu bu depoyu önceden açmanızı tavsiye ederiz.

Uyarı: Packman deposu içeriğinde pek çok sahipli yazılım barındırır.

Kurulumun iki yolu vardır.

1.Yol: Grafik arabirim ile

YaST -> Yazılım Veri Havuzları penceresini açın. Sol altta ekle butonu olacak. Ona basın, community repositories’i seçerek devam edin.

Listede Packman Repository’i seçin ve tamam tuşuna basarak onaylayın.

Eklenen Packman Repository girdisini seçin ve alttaki düzenle butonuna basın. Depo adını sadece “packman” olarak değiştirin.

Son olarak öncelik değerini 1 olarak atayın.

Tamam tuşuna basarak kaydedin ve çıkın. Konsole uygulamasını çalıştırın ve aşağıdaki komut ile kurulu paketleri Packman’in paketleri ile değiştirin.

2. Yol: Komut Satırı ile

Dağıtım sürümünüze göre aşağıdaki komutlardan biri ile packman deposunu sisteme ekleyin.

openSUSE Tumbleweed:

sudo zypper ar -cfp 1 http://ftp.gwdg.de/pub/linux/misc/packman/suse/openSUSE_Tumbleweed/ packman

openSUSE Leap 15.0:

sudo zypper ar -cfp 1 http://ftp.gwdg.de/pub/linux/misc/packman/suse/openSUSE_Leap_15.0/ packman

openSUSE Leap 15.1:

sudo zypper ar -cfp 1 http://ftp.gwdg.de/pub/linux/misc/packman/suse/openSUSE_Leap_15.0/ packman

Tavsiye Edilen Komutlar

Mevcut bütün paketleri packman deposundaki muadilleriyle değiştirmek:

zypper dup --from packman --allow-vendor-change

Ayrıca bkz: Gayriresmi Depolar

Yararlanılan kaynak: OpenSUSE Türkiye Forumu